سینوزیت چیست و چگونه درمان می شود؟

سینوزیت به حالتی گفته می شود که بافت سینوس ها دچار ورم و التهاب می شود. سینوس های سالم با هوا پر شده اند ولی زمانی که با مایعات پر شده و مسدود گردند، باکتری ها در آن ناحیه رشد کرده و موجب عفونت می شود. عوارض سینوزیت سالیانه گریبانگیر بسیاری از افراد کودک و بزرگسال می شود. اما علت سینوزیت چیست؟ آیا درمان فوری سینوزیت وجود دارد؟ موثرترین داروهای درمان سینوزیت چیست؟ اگر در شهر اهواز و یا حومه زندگی میکنید و به دنبال جدید ترین درمان سینوزیت هستید، توصیه داریم که به بهترین جراح بینی در اهواز مراجعه نمایید.

ساختار سینوس ها

بینی ساختار اولیه دستگاه تنفسی است و مجاری بینی و سینوس ها بخشی از سیستم تنفسی بدن هستند. سینوس ها حفره هایی در استخوان های صورت و جمجمه هستند که با یک غشای مخاطی پوشیده شده است. در حقیقت سینوس ها فضاهای توخالی پر از هوا هستند که در اطراف بینی در داخل جمجمه قرار دارد. سینوس ها با یکدیگر و همچنین با حفره بینی ارتباط برقرار می کنند. به طور کلی 4 جفت سینوس به صورت متقارن در دو طرف صورت قرار دارند که عبارتند از:

1. سینوس فکی (ماگزیلاری): سینوس های ماگزیلاری در فک بالا، دو طرف بینی، پشت گونه ها و زیر چشم ها قرار دارند.
2. سینوس پیشانی (فرونتال): این سینوس هادر استخوان پیشانی، بالای بینی و پشت ابروها قرار دارند. این دو فضای توخالی توسط یک سپتوم استخوانی نازک از هم جدا شده اند.
3. سینوس پرویزنی (اتموئید): سینوس‌های اتموئید فضاهای کوچک و توخالی هستند که در استخوان اتموئید، روی پل بینی، بالای مجرای بینی و بین چشم‌ها قرار دارند.
4. سینوس شب پره ای (اسفنوئید): سینوس شب پره ای در استخوان اسفنوئید (در عمق جمجمه)، پشت سینوس ها و حفره های بینی قرار دارد که در سمت چپ و راست توسط یک سپتوم استخوانی نازک پخش می شود.

همه سینوس ها به تدریج در طول رشد از تولد تا بزرگسالی رشد می کنند. به جز سینوس های اتموئید که از بدو تولد وجود دارند. سینوس های فکی بعد از 3 یا 4 سالگی، سینوس های پیشانی بین 5 تا 10 سالگی و سینوس های اسفنوئید در دوران بلوغ ظاهر می شوند.

بیماری سینوزیت چیست؟

سینوزیت نوعی عفونت است که ممکن است در نتیجه عفونت، احتقان یا تورم مجاری هوایی اطراف بینی، سینوس ها را درگیر کند. به طور کلی ترشحات مخاطی به واسطه عملکرد ساختمان ‌های کوچک شبیه مو به‌نام مژک‌ها وارد بینی شده و از این طریق تخلیه می‌شود. تمام سینوس‌ها به داخل بینی راه می‌یابند تا تبادل هوا و ترشحات مخاطی امکان‌پذیر باشد. در صورت عفونت یا آلرژی، بافت‌های سینوس دچار التهاب، قرمزی و تورم می شود.

انواع سینوزیت

• سینوزیت حاد معمولاً با علائم معمول سرماخوردگی شروع می شود، مانند آبریزش بینی، درد در صورت و … . در این حالت به طور ناگهانی علائم شروع شده و تا 2 تا 4 هفته به طول می انجامد.
• التهاب سینوس تحتانی معمولاً 4 تا 12 هفته به طول می انجامد.
• التهاب مزمن سینوس معمولاً 12 هفته یا بیشتر به طول می انجامد.
• سینوزیت بازگشت پذیر چندین بار در سال اتفاق می افتد.

بیشتر بخوانید: انحراف تیغه بینی و سینوزیت

علت بیماری سینوزیت

شرایطی که موجب گرفتگی سینوس ها و ایجاد سینوزیت می شود به شرح زیر است:

• سرماخوردگی عادی
• آلرژی در مخاط بینی ، که موجب ورم غشاء بینی می شود.
• رشد کوچکی در غشاء بینی به نام پولیپ
• انحراف بینی ، که باعث تغییر در ساختار حفره بینی می شود.

چه کسانی به سینوزیت دچار می شوند؟

بسیاری از افراد به این بیماری دچار هستند. حدود 35 میلیون نفر در آمریکا حداقل یکبار در سال سینوزیت شان عود می کند. در صورتی که موارد زیر را داشته باشید، سینوزیت شایع تر است:

• ورم داخل بینی مانند سرما خوردگی ساده
• بینی مسدود شده در اثر ترشحات
• تفاوت های ساختاری که کانال های عبوری بینی را باریک می کنند.
• پولیپ بینی
• سیستم ایمنی ضعیف یا مصرف داروهایی که عملکرد سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار می دهند.

سینوزیت در کودکان

در بچه ها سینوزیت یک مورد تقریباً شایع بوده و موارد زیر می توانند موجب سینوزیت گردند:

• آلرژی
• گرفتن بیماری از سایر بچه ها در مدرسه یا مهد کودک
• داروهای چاق کننده
• خوردن شیشه شیر یا مایعات دیگر به صورت خوابیده
• قرار گرفتن در معرض دود سیگار و غیره

علائم سینوزیت

علائم مهم سینوزیت حاد به شرح زیر است:

• درد و فشار در صورت
• کانال های بینی مسدود شده که تنفس را با دشواری روبرو می کنند.
• آبریزش بینی
• کاهش قدرت بویایی
• سرفه یا احتقان گلو

همچنین از علائم دیگر این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تب
• با سختی نفس کشیدن
• خستگی
• درد دندانی

در صورتی که دوتا یا بیشتر از علائم فوق مشاهده شود، بیمار مشکوک به سینوزیت حاد می باشد. همچنین ترشحات بینی غلیظ به رنگ سبز یا زرد از علائم آن می باشد.

علائم سینوزیت مزمن

بیمار ممکن است با علائم زیر به مدت 12 هفته یا بیشتر درگیر باشد:

• احساس احتقان در صورت
• مسدود شدن کانال های بینی
• چرک در حفره بینی
• تب
• آبریزش بینی یا آبریزش بی رنگ

همچنین بیمار با سردرد، درد دندان و خستگی روبرو بوده و با سختی نفس می کشد. این علائم تقریباً کم و بیش شبیه به سینوزیت حاد می باشد با این تفاوت که کمی خفیف تر بوده ولی به صورت مزمن با بیمار همراه هستند. برای تشخیص دقیق بیماری باید به پزشک مراجه کرد.

جدیدترین درمان سینوزیت

در صورتی که عفونت سینوسی ساده دارید، پزشک پیشنهاد داروهای رقیق کننده و شست شو دهنده های بینی می دهد. بیش تر از مقدار تجویز شده توسط پزشک نباید از داروهای رقیق کننده استفاده شود.

در صورتی که پزشک آنتی بیوتیک برای بیمار تجویز کند، به مدت 10 تا 14 روز باید مصرف شوند. علائم بیماری معمولاً پس از مصرف دارو، بر طرف می شوند. هوای گرم و مرطوب می تواند به درمان سینوزیت مزمن کمک کند. می توان با گذاشتن قابلمه ای پر از آب روی اجاق با شعله ی کم، هوای منزل را مرطوب کرد. همچنین از دستگاه های بخور موجود در بازار می توان استفاده کرد.

در کل، روش های درمان سینوزیت را می توان به دو دسته دارویی و جراحی تقسیم کرد که در ادامه این یادداشت می توانید توضیحات نسبتا کاملی درباره آن ها مطالعه نمایید:

درمان سینوزیت مزمن به کمک دارو

برای درمان سینوزیت مزمن، داروهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. اینکه چه دارویی برای درمان سینوزیت مورد استفاده قرار بگیرد، با توجه به صلاحدید پزشک و پس از بررسی وضعیت شرایط جسمی شما معین خواهد شد. برای درمان سینوزیت هیچ گاه به مصرف خودسرانه دارو نپردازید چرا که اگر داروی اشتباهی را برای مصرف انتخاب کنید، ممکن است عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.

• درمان سینوزیت با استفاده از داروهای استروئیدی

با استفاده از اسپری هایی مانند بریس بولومتازون و قطره هایی که بینی را پوشش می دهند، می توان گام مهم و بلندی را برای درمان سینوزیت برداشت. این دسته داروها نقش به سزایی در کاهش التهاب دارند. البته برای درمان قطعی ممکن است دکتر توصیه کند که به مدت سه ماه، از این داروها استفاده نمایید. البته در صورت شدید بودن علائم، احتمال تجویز یک دوره قرص های استروئیدی دهانی نیز وجود دارد. نا گفته نماند که داروهای استروئیدی عوارض جانبی خاص خودشان را نیز دارند.

• آنتی بیوتیک

مصرف داروهای آنتی بیوتیک به مدت سه الی چهار هفته، گاهی می تواند مفید و موثر واقع شود و به درمان بیماری کمک کند. البته تشخیص اینکه شما برای درمان سینوزیت به مصرف آنتی بیوتیک نیاز دارید یا نه، را به پزشک معالج خود بسپارید. چرا که باید ابتدا توسط یک متخصص گوش و حلق وبینی باید مورد ارزیابی کامل قرار بگیرید. زمانی آنتی بیوتیک ها به درمان سینوزیت کمک خواهند کرد که علت بوجود آمدن بیماری عفونت باکتریایی باشد.

• استفاده از مسکن ها

در صورت شدید شدن علائم بیماری سینوزیت، برای تسکین درد معمولا مسکن هایی مانند پاراستامول و یا ایبوپروفن تجویز شوند. در صورت تشدید در احتمال تجویز کدئین نیز وجود دارد.

• قطره های ضدانعقاد و اسپری های بینی

در برخی مواقع اسپرهای بینی و یا قطره های ضدانعقاد می توان با رفع انسداد بینی به درمان بیماری کمک کند. استفاده از اسپری ضد انعقاد نباید بیشتر از پنج الی هفت روز باشد، چرا که موجب به وجود آمدن مشکل اختلاط خون در بینی خواهد شد.

• پک های گرم کننده

پک های گرم کننده نیز در کاهش درد نقش به سزایی دارند.

برای رفع انسداد داخل بینی و کاهش دادن تراکم می توان از محلول نمکی بینی استفاده کرد.

درمان سینوزیت با استفاده از روش جراحی

در صورتی که داروهای رقیق کننده و شست و شو دهنده بینی، و یا مصرف آنتی بیوتیک و… برای درمان سینوزیت، پاسخگو نباشند ممکن است برای درمان این بیماری چاره ای جز جراحی وجود نداشته باشد.

هدف اصلی از انجام جراحی سینوس ها، تخلیه بخش آسیب دیده آن ها است. رایج ترین عمل جراحی برای درمان سینوزیت،روش آندوسکوپی سینوس است. در این شیوه جراحی ابزار جراحی یک جسم سخت و نازک که یک لنز دوربین به آن متصل شده، می باشد.

از طریق این ابزار جراح دید دقیق تری و بزرگتری روی بینی خواهد داشت تا از آن طریق بتواند باز و بسته بودن کانال های سینوس را تشخیص دهد. عوارض این عمل، بسیار اندک بوده و میزان موفقیت آن برای رفع و یا کاهش علائم بسیار بالا است.

اصلی ترین و قوی ترین داروهای سینوزیت کدامند؟

• کمپرس آب گرم می تواند از درد در ناحیه بینی و سینوس ها بکاهد.
• قطره های بینی یا اسپری های بینی که حاوی مواد نانو بوده و به کاهش التهاب سینوس ها کمک می کند.
• در صورت داشتن آلرژی با تجویز پزشک می توان از آنتی هیستامین استفاده کرد.
• در صورت داشتن سیستم ایمنی ضعیف، پزشک داروهایی نظیر ایمیون گلوبین تجویز کرده که به بدن در دفاع از بیماری ها کمک می کند.

با پرهیز از سیگار کشیدن، شست شوی مداوم دست ها مخصوصاً در فصل سرماخوردگی و آنفولانزا، دست نزدن به صورت و پرهیز از مواد آلرژی زا می توان از سینوزیت جلوگیری کرد.