نداشتن حس بویایی بعد از عمل بینی خطرناک است؟

حس بویایی بعد از عمل بینی یکی از نگرانی‌های رایج در بین افرادی است که تحت جراحی بینی قرار می‌گیرند. آیا از دست دادن بویایی دائمی است؟ آیا این موضوع طبیعی‌ست؟ این سوالات ذهن بسیاری از بیماران را درگیر می‌کند. واقعیت این است که کاهش یا تغییر موقت در حس بویایی پس از عمل، به‌ویژه در هفته‌های اول، امری شایع و گذرا است. در این مقاله به دلایل این اتفاق، مدت زمان بهبود و راهکارهای مراقبتی برای بازگشت حس بویایی می‌پردازیم.

کاهش حس بویایی بعد از عمل طبیعی است؟

بله، کاهش حس بویایی بعد از عمل بینی یک موضوع کاملا طبیعی و در بیشتر موارد موقتی هم است. که به دلیل تورم بافت‌های داخلی بینی، تجمع ترشحات، یا استفاده از پانسمان و تامپون رخ می‌دهد در نتیجه مانع رسیدن مولکول‌های بو به گیرنده‌های بویایی می‌شود. با کاهش التهاب و ترمیم تدریجی بافت‌ها، حس بویایی در بیشتر بیماران طی چند هفته تا چند ماه به حالت طبیعی بازمی‌گردد. در صورتی که کاهش بویایی بیش از ۳ تا ۶ ماه ادامه پیدا کند، لازم است با پزشک مشورت شود.

مهم‌ترین دلایل کاهش حس بویایی بعد از عمل

پس از جراحی زیبایی بینی، بسیاری از بیماران متوجه کاهش یا تغییر در حس بویایی خود می‌شوند. این وضعیت در بیشتر موارد موقتی است و به دلایل مختلفی مرتبط با فرآیند جراحی یا واکنش طبیعی بدن رخ می‌دهد. در ادامه به مهم‌ترین دلایل کاهش حس بویایی بعد از عمل بینی می‌پردازیم:

تورم داخل بینی

یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش بویایی پس از عمل، تورم و التهاب بافت‌های داخلی بینی است. این تورم مانع از رسیدن مولکول‌های بو به گیرنده‌های بویایی در بالای حفره بینی می‌شود. معمولاً با کاهش تدریجی ورم در چند هفته اول، حس بویایی نیز به‌مرور بازمی‌گردد.

تامپون یا پانسمان داخل بینی

در برخی جراحی‌ها، برای جلوگیری از خونریزی یا حفظ ساختار جدید بینی از تامپون یا پانسمان داخلی استفاده می‌شود. این موارد به‌صورت فیزیکی مسیر عبور هوا و بو را مسدود کرده و مانع از عملکرد طبیعی حس بویایی می‌شوند، معمولاً پس از خارج کردن آن‌ها، بویایی به‌تدریج بازمی‌گردد.

ترشحات و خشکی بینی

بعد از عمل، بینی دچار خشکی زیاد یا افزایش ترشح خواهد شد، این شرایط باعث پوشاندن گیرنده‌های بویایی یا اختلال در عملکرد طبیعی آن‌ها می‌شود. استفاده از سرم شست‌وشو و مرطوب‌نگه‌داشتن بینی طبق دستور پزشک می‌تواند به بازگشت بویایی کمک کند.

آسیب به گیرنده‌های بویایی

در موارد نادر، اگر جراحی با دقت کافی انجام نشود یا فشار بیش از حد به بافت‌های بالایی بینی وارد شود، گیرنده‌های بویایی آسیب ببینند. این نوع کاهش بویایی ممکن است ماندگار یا دیرتر بهبود یابد و نیاز به بررسی تخصصی توسط پزشک دارد.

عفونت

در برخی موارد، پس از عمل عفونت یا التهاب شدید در بینی ایجاد خواهد شد که روی حس بویایی تأثیر منفی می‌گذارد به همین خاطر درمان سریع این وضعیت با داروهای ضدالتهاب یا آنتی‌بیوتیک باعث جلوگیری از آسیب بیشتر و بازگشت سریع‌تر بویایی خواهد شد.

تا چه مدت بعد از عمل نداشتن حس بویایی طبیعی است؟

نداشتن یا کاهش حس بویایی بعد از عمل بینی تا ۲ تا ۶ هفته کاملاً طبیعی است. در این مدت، تورم مخاط بینی، وجود ترشحات و گاهی تامپون‌ها مانع از عملکرد طبیعی گیرنده‌های بویایی می‌شوند توجه داشته باشید که در بسیاری از بیماران، بویایی به‌تدریج و با کاهش تورم به حالت طبیعی بازمی‌گردد.

با این حال، اگر حس بویایی پس از ۳ ماه هنوز بازنگشته باشد یا بسیار ضعیف باقی مانده باشد، لازم است توسط پزشک بررسی‌های دقیق‌تری انجام شود. البته باید اشاره کنیم که در موارد نادر، کاهش بویایی طولانی‌مدت یا حتی دائمی خواهد بود، به‌ویژه اگر آسیب به گیرنده‌های بویایی وارد شده باشد.

بیشتر بخوانید: کاهش تورم بعد از جراحی بینی

چه کارهایی به بازگشت حس بویایی بعد از عمل کمک می‌کند؟

خوشبختانه روش‌هایی وجود دارد که می‌تواند به تسریع روند بهبود و بازگشت تدریجی حس بویایی کمک کند که از مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

شست‌وشوی بینی با سرم نمکی

استفاده روزانه از سرم شست‌وشوی بینی به پاکسازی ترشحات و کاهش تورم مخاط کمک می‌کند. این کار مسیر عبور هوا و مولکول‌های بو را باز کرده و شرایط مناسبی برای فعال شدن گیرنده‌های بویایی فراهم می‌سازد. بهتر است شست‌وشوی بینی بعد از عمل طبق نظر پزشک و با دقت انجام شود.

پرهیز از محرک‌های تنفسی

بوهای تند مانند ادکلن قوی، دود سیگار یا بخار مواد شوینده می‌توانند مخاط بینی را تحریک کرده و روند بهبودی را کند کنند. دوری از این محرک‌ها به کاهش التهاب کمک کرده و شانس بازگشت حس بویایی را افزایش می‌دهد. پس تنفس در هوای تازه و تمیز توصیه می‌شود.

تمرین بویایی

تمرین بویایی یعنی استشمام منظم و کنترل‌شده چند رایحه ساده مانند لیمو، گل رز، میخک و اکالیپتوس به مدت چند ثانیه در روز. این کار به تحریک مجدد گیرنده‌های بویایی کمک می‌کند و طبق تحقیقات، می‌تواند بازیابی بویایی را تسریع کند. این تمرین بهتر است حداقل ۲ تا ۳ ماه البته با تشخیص پزشک ادامه پیدا کند.

تغذیه مناسب

بدن برای ترمیم بافت‌ها نیاز به ویتامین‌ها، مواد معدنی و آب کافی دارد به همین خاطر مصرف میوه و سبزیجات تازه، به‌ویژه منابع غنی از ویتامین C، باعث تقویت سیستم ایمنی و تسریع بهبود بافت‌های مخاطی بینی می‌شود. علاوه بر آن نوشیدن آب کافی نیز به رقیق شدن ترشحات کمک می‌کند.

پرهیز از خوددرمانی

استفاده خودسرانه از اسپری‌های بینی، قطره‌ها یا داروهای ضداحتقان آسیب بیشتری به مخاط بینی وارد می‌کند به همین خاطر برای هرگونه درمان یا داروی کمکی، حتماً باید با پزشک مشورت کنیدد تا از آسیب به گیرنده‌های بویایی جلوگیری شود.

آیا اشتباهات پزشکی هم برروی حس بویایی تاثیر می‌گذارد؟

بله، اشتباهات پزشکی می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر حس بویایی بعد از عمل بینی داشته باشند. جراحی بینی نیازمند دقت بالا و مهارت ویژه است، زیرا آسیب به نواحی حساس مانند اعصاب بویایی یا بافت‌های مخاطی می‌تواند منجر به کاهش یا حتی از دست دادن دائمی بویایی شود.

همچنین استفاده نادرست از ابزار جراحی، فشار بیش از حد، یا برش نامناسب می‌تواند به گیرنده‌های بویایی آسیب برساند. به همین دلیل انتخاب جراح مجرب و رعایت نکات ایمنی در طول عمل، نقش بسیار مهمی در حفظ حس بویایی دارد.

در نهایت…

در پایان، کاهش موقت حس بویایی پس از عمل بینی امری طبیعی و قابل انتظار است که با مراقبت‌های مناسب و صبر بهبود می‌یابد. عوامل متعددی مانند تورم، ترشحات و روش جراحی در این تغییر مؤثرند، اما با رعایت توصیه‌های پزشک و استفاده از تکنیک‌های کمکی، حس بویایی به‌تدریج بازمی‌گردد. در موارد نادر، آسیب جدی ممکن است نیازمند پیگیری تخصصی باشد تا بهترین نتیجه حاصل شود.